Vasiyetnamenin şekil şartlarına uygun olmadığı yahut irade sakatlığı ile vasiyetnamenin oluştuğu yani miras bırakanın korkutularak yahut kandırılarak vasiyetnameyi düzenlediği iddiası var ise bu taktirde bu davayı açmakta menfaati olan mirasçılar vasiyetnamenin iptalini isteyebileceklerdir.

Vasiyetnamenin iptali tek başına talep edilebileceği tenkis istemiyle terditli olarak da dava açmak mümkündür.

Türk medeni kanununun 557 ve devamı maddelerinde vasiyetnamenin nasıl iptal edileceği ile şartları belirlenmiştir. Aşağıdaki sebeplerle ölüme bağlı bir tasarrufun iptali için dava açılabilir:

1.Tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa, Türk medeni kanunun 502. Maddesinde vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip olması gerektiği ve 15 yaşını doldurmuş olması gerektiği kuralı konulmuş olduğundan vasiyetnameyi yapanın 15 yaşından büyük olması ve akıl kudretinin (ayırtım gücünün) yerinde olması gerekir.

2.Tasarruf yanılma, aldatma ,korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa, Vasiyetçi korkutularak yahut kandırılarak vasiyetnameyi düzenlemiş ise bu husus ispatlanmak suretiyle vasiyetname iptal edilebilir. Noterlikçe yahut sulh mahkemesince düzenlenen resmi vasiyetnamelerin bu bent uyarınca iptali oldukça zordur. Çünkü gerek noterler gerekse sulh mahkemeleri şekil koşullarını sıkı sıkıya riayet etmektedirler.

3.Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlaka aykırı ise, Hukuka ve ahlaka aykırı koşullara bağlanan vasiyetnameler geçersizdir örneğin filmlerde sıkça gördüğümüz 6 ay içinde evlenme gibi kişiyi evlenmeye zorlayan şartlar hükümsüzdür şartlar hükümsüz olduğundan vasiyetname de iptale tabidir.

4.Tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa. Hukukumuzda 3 çeşit vasiyetname söz konusu olup Bunlardan birincisi resmi şekilde yapılan vasiyetnamedir bu vasiyetname noterlikçe resen yahut sulh mahkemesince düzenlenir.

İkincisi el yazılı vasiyetnamedir bu vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna dek miras bırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur. Yine  resmi şekilde yapılan bu vasiyetnamelerin iptali son derece zor olup el yazısıyla yazılan vasiyetnamenin iptali daha çok mümkündür. Üçüncü yöntem sözlü vasiyetnamedir sözlü vasiyetnamenin iptalinin çok daha kolay olduğunu düşünüyoruz.

Türk medeni kanunun 558. Maddesi uyarınca

İptal davası, tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı   tarafından açılabilir.

Dava, ölüme bağlı tasarrufun tamamının veya bir kısmının iptaline ilişkin olabilir. İptal davası, ölüme bağlı tasarrufla kendilerine, eşlerine veya hısımlarına kazandırma yapılanların tasarrufun düzenlenmesine katılmalarının yol açtığı sakatlığa dayandığı taktirde tasarrufun tamamı değil, yalnız bu kazandırmalar iptal edilir.

Davada görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olup yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

Bu davaya açma hakkı olanlar miras paylarına el atıldığını iddia eden yasal ve atanmış mirasçılardır. Miras bırakanın sağ olduğu tarihte vasiyetname iptale tabi olsa dahi dava açılamaz. Miras bırakanın ölümü beklenmek zorundadır.

Vasiyetnamede saklı payları ihlal edilen mirasçılar tenkis talebi ile terditli olarak dava açabilirler. Elbette sadece tenkis talebi ile dava açmalarında da herhangi bir engel yoktur.

VASİYETNAMENİN İPTALİNDE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE:

İptal davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyiniyetli davalara karşı on yıl, iyi niyetli olmayan davalara karşı yirmi yıl geçmekle düşer. Hükümsüzlük, def’i yoluyla her zaman ileri sürülebilir.