TMK Madde 528 - Mirasbırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder. Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur.

TMK Madde 529- Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmış olup bu kişinin herhangi bir sebeple mirasçı olamaması hâlinde, feragat hükümden düşer. Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmamışsa, en yakın ortak kökün altsoyu lehine yapılmış sayılır ve bunların herhangi bir sebeple mirasçı olamaması hâlinde, feragat yine hükümden düşer.

TMK Madde 530- Mirasın açılması anında tereke, borçları karşılayamıyorsa ve borçlar mirasçılar tarafından da ödenmiyorsa, feragat eden ve mirasçıları, alacaklılara karşı feragat için ölümünden önceki beş yıl içinde mirasbırakandan almış oldukları karşılıktan, mirasın açılması anındaki zenginleşmeleri tutarında sorumludurlar. 

Mirastan Feragat Sözleşmesinin sitemizde açıklaması yapılmış olup, o açıklama aşağıdadır. 

Mirastan feragat sözleşmesi Türk medeni kanunun 528. Maddesinde düzenlenmiştir:

“Miras bırakan  , bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden mirasçılık sıfatını kaybeder. Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmede aksi  öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur.”

Türk Medeni Kanunu’nun 545. Maddesi uyarınca miras sözleşmesinin geçerli olabilmesi için resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekir. Sözleşmenin tarafları arzularını resmi memura aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar. Bu şekle uymayan (Noterlikçe yapılmayan ) sözleşmeler Yargıtay’a göre hukuken geçerli değildir.

“Mirastan feragat sözleşmesi, hukuki niteliği itibariyle bir miras sözleşmesi olduğu için, yukarıda açıklanan kurallar mirastan feragat sözleşmesinin kurulmasında da geçerli olacaktır. Somut olayda, mirastan feragat sözleşmesi ölüme bağlı tasarruf şeklinde yapılması geçerlilik koşulu olup resmi şekil koşuluna uyulmadan yapılan sözleşmenin hukuken geçerliliği bulunmadığından iptali de söz konusu değildir.” Yargıtay 14.H.D.  2017/1857 E 2021/651K 8.02.2021 tarihli kararı

Mirastan feragat sözleşmesi feragat karşılığında bir karşılığın olduğu yahut feragatin karşılıksız olduğu sözleşme şeklinde olabilir. Uygulamada özellikle talep edilmediği taktirde sembolik de olsa bir karşılık gösterilmek suretiyle mirastan feragat sözleşmesi düzenlendiği gözlenmektedir. Karşılık gösterilerek düzenlenen mirastan feragat sözleşmesinde altsoy da mirastan mahrum kalacak böylece mirastan feragat edenin altsoylarının da talep hakkı ortadan kalkacaktır.

Mirasçılar arasında miras bırakan sağken yapılmış fakat miras bırakanın katılmadığı mirastan feragat sözleşmeleri geçersizdir. (Av.Erhan Günay soru ve cevaplarla Miras El kitabı 4.Baskı sy:352)

Mirastan feragat sözleşmesinin iptali bu davayı açmakta hukuki faydası olan kişiler tarafından istenebilir.

Türk Medeni Kanunun 529. Maddesi gereğince “Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmış olup bu kişinin herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde feragat hükümden düşer. Mirastan feragat sözleşmesi belli bir kişi lehine yapılmamışsa en yakın ortak kökün altsoy lehine yapılmış sayılır ve bunların herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde feragat yine hükümden düşer.”

Yargıtay 7.H.D. 2010/4829 E 2010/6159 K sayılı 27.10.2010 tarihli kararı ile “Mirasçılık belgesi maddi bir olayın varlığını ve kişiler arasındaki ilişkisinin tespit eden belgelerdendir bu olgu gözetildiğinde mirasçılıktan çıkarma mirastan feragat ya da mirastan yoksulluk hallerinin varlığı mirasçılık belgesi verilmesine engel değildir ne var ki mirasçılıktan çıkarma mirastan feragat veya mahrumiyeti hukuki sonuçlarının terekenin paylaşımı sırasında gözetileceğini işaret edilmek suretiyle ve bu durumlar yok sayılarak miras paylarını gösterir biçimde hüküm tesis edilmesi gerekir.”

Bütün sözleşmeler gibi mirastan feragat sözleşmesi de iptale tabidir şekil bakımından geçersizlik irade fesadı yahut diğer iptal sebepleri bu sözleşme içinde geçerli olup açılacak iptal davasında mirastan feragat ile yetinmemeli ayrıca tarafların aldıklarını iadeye de karar verilmelidir

Miras sözleşmesi şekle sıkı sıkıya bağlı sözleşmelerdendir. Mirastan feragat sözleşmesi tek taraflı düzenlenemeyeceği gibi miras bırakan katılmadan da bu sözleşme yapılamaz  Emsal kararda Yargıtay yedinci hukuk Dairesinin 2022/3328 2023 /10 K 9.01.2023 tarihli kararıyla “davalı ... “Ben … … …, … oğlu, 1956 doğumlu, … … … ile nikahlandığımda aramızdaki evlilik herhangi bir sebeple biterse ve evlilik sonrası kendisinden hiçbir hediye ve miras talep etmeyeceğimi beyan ve imza ederim.” içerikli beyanda bulunulmuştur. Dava konusu taahhütname TMK 528. maddesinde düzenlendiği üzere mirastan feragat sözleşmesi olarak nitelendirilemeyeceği gibi, bu taahhütname kanunun öngördüğü mirasçılıktan yoksunluk gibi mirasçılık sıfatının kaybedilmesine veya değişmesine neden olacak nitelikte de değildir.”

Mirastan feragat sözleşmesinin; ehliyetsizlik şekil eksikliği hata ve hile sebebine dayalı olarak iptali yönüne gidilebilir. Bundan başka mirastan feragat sözleşmesi iki taraflı bir sözleşme olduğu için taraflar anlaşarak sözleşmeyi ortadan kaldırabileceklerdir. Yine eğer sözleşme ivazlı yani bir karşılık sebebiyle mirastan feragat sözleşmesi ise karşılığı alamadığını iddia eden mirastan feragat eden sözleşmenin feshini talep edebilecektir.

Mirastan feragat sözleşmesinin iptali davaları hata, hile , ikrah, şekil eksikliği edimin yerine getirilmemesi (ivazlı feragatlarda edimin yerine getirilmemiş olması) sebeplerine dayalı olarak  açılabilir. 

Hak Düşürücü Süre

TMK Madde 559- İptal davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyiniyetli davalılara karşı on yıl, iyiniyetli olmayan davalılara karşı yirmi yıl geçmekle düşer. Hükümsüzlük, def"i yoluyla her zaman ileri sürülebilir. 

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Görevli Mahkeme: Asliye hukuk mahkemeleridir.

Yetkili Mahkeme: Mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

Davanın Tarafları

Davacılar: genel olarak mirastan feragat sözleşmesinin iptalini mirastan feragat eden mirasçının açtığı görülmektedir. TMK m. 558/1’e göre “İptal davası, tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir” .

Davalılar: iptal davası mirastan feragat sözleşmesini yapmış olan mirasbırakan hayatta ise mirasbırakana karşı, vefat etmiş ise mirastan feragat sözleşmesinden menfaat sağlayan kişilere karşı açılır.