Şantaj suçu  Türk Ceza Kanununda “Hürriyete Karşı Suçlar” başlığı altında m.107’de düzenlenmiştir. Burada korunan değer bireyin özgür irade ile düşünme ve karar alabilmesi ve de buna bağlı olarak hareket edebilme serbestisidir. Hükme göre şantaj suçu ;

(1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

 (2)  Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.

Şantaj suçunda tehdit araç olarak kullanılmaktadır. Bu anlamda şantaj tehdidin özel bir halidir. Bu sebeple suçun hakim tarafından dikkatli incelenip tehdit suçu mu yoksa şantaj suçu mu olduğu tespit edilmelidir.

ŞANTAJ SUÇUNUN TİPİKLİĞİ HAKKINDA

Bu suç seçimlik hareketli bir suçtur. Fıkralarda belirtilen haller ağırlaştırıcı durumlar değil suçun işlenmesi halleridir. Şantaj suçunun işlenebilmesi için kast aranır. Fail yaptığı hareketin anlamını bilmelidir. Şantaj suçu şu üç şekilde işlenebilir:

Mağduru kanuna aykırı bir şey yapmaya zorlama suretiyle,

Mağdurun yükümlü olduğu/olmadığı bir şeyi yapmaya/yapmamaya zorlama şeklinde,

  Mağdura karşı, yarar sağlamak maksadıyla şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklayacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunmak suretiyle,

Burada dikkat edilmesi gereken esaslı nokta mağdurun hareketi ve failin eylemi arasında nedensellik olması ve bu eylemin mağdurun iradesini etkilemesidir. Açıklanan hususların bilinmeyen hususlar olması gerekir. Bilinen hususların açıklanması şantaj suçuna vücut vermez.

ŞANTAJ SUÇUNDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Şantaj suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.

Yetkili mahkeme ise fiilin işlendiği yer mahkemesidir.

ŞANTAJ SUÇUNDA ŞİKAYET VE UZLAŞMA

Şantaj suçu tehlike suçlarındandır zararın oluşması gerekmez. Suç takibi şikayete bağlı suçlardan değildir. Savcılık suçu öğrendiğinde kendiliğinden soruşturma başlatmalıdır. Bu sebeple kural olarak şikayet aranmaz. Ancak Şantaj suçu hakkında TCK m.66/1’de dava zamanaşımı süreleri için belirlenen süreler dikkate alındığında ‘’ 5 yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıl geçmesiyle ceza davası hakkında düşme kararı verilir.’’maddesi gereğince şantaj suçunda dava zamanaşımının 8 sene olduğu anlaşılmalıdır.

ŞANTAJ SUÇUNDA CEZANIN ERTELENMESİ, ADLİ PARA CEZASI VE HAGB

Şantaj suçunun hapis cezası, belli koşullarda adli para cezasına çevrilebilir. 

Şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür. Bu durumda verilen denetim süresi içinde şartlara uyulması halinde hükmolunan ceza hiçbir sonuç doğurmayacaktır.

Son olarak, şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür. Bu kararda sanık verilen denetim süresini sosyal hayatı içerisinde iyi halli geçirerek cezasını infaz etmiş sayılır.  

ŞANTAJ SUÇU ÖRNEK YARGITAY KARARLARI

Yargıtay 4. C.D, E/K: 951/478 “Sanık Duygun’un, aralarındaki ilişkiyi ailesine bildireceği tehdidiyle birçok defa para alması biçiminde oluşan eyleminin de zincirleme şantaj suçunu oluşturduğu gözetilmemesi”.  Denilerek şantaj suçunun aynı kişiye birden fazla kez gerçekleşmesi durumunda zincirleme suç hükümleri uygulanıp cezada artırım olacağını göstermektedir.

Yargıtay 12. CD E.2019/5035 K.2021/215 ‘’ Hakkında zincirleme şekilde şantaj ve tehdit suçlarından dava açılan sanık ...'in, mağdur ...'e gönderdiği ve tehdit suçunu oluşturduğu iddia edilen “Bende kimsenin ahı kalmaz göreceksin”, “Cehennem azabına merhaba diyebilirsin, azaba hoş geldin”, “Telefonu açmak için 30 saniyen var, olacakları bilmek bile istemezsin” biçimindeki mesajlarının, mağdurla tekrar birlikte olma istemini gerçekleştirmeye yönelik ve talebi kabul edilmediği takdirde mağdura ait özel görüntüleri yayacağına dair diğer mesajlarla birlikte bir bütün halinde TCK'nın 107/2. madde ve fıkrasındaki şantaj suçunun maddi öğelerinden olan zorlama niteliğinde olduğu ve şantaj suçundan mahkumiyet hükmü kurulduğu gözetilmeden..’’ 

 Yargıtay 4.CD. 2016/11743 E. 2020/12189 K. ‘’1-TCK’nın 107/1. maddesinde düzenlenen şantaj suçunun maddi unsuru, sanığın yapmaya hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından söz ederek, bu durumları mağdur üzerinde baskı aracı olarak kullanıp mağduru kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlamaktır.

Somut olayda sanığın, kendisinden şikayetçi olan müştekiye şikayetinden vazgeçmesi için "hakkımdaki şikayeti geri al, geri almazsan biz seni öldürürüz sen insan mısın adam mısın biz adamın a.... koruz, biz mafyayız" ve "sizin işiniz bitti, siz nereye şikayet ederseniz edin, biz sizi arayıp bulacağız, biz sizi bulduğumuz zamanda öldüreceğiz, bu işin sonunu bırakmayacağız, sizinle devamlı uğraşacağız, biz kimseden korkmuyoruz " şeklinde sözler söylediğinin iddia ve kabulü karşısında, sanığın mağduru zorladığı hususların neler olduğu açıklanmadan, vücut dokunulmazlığına yönelik tehdidinin de yapmaya hakkı olduğu bir eylem niteliğinde bulunmadığı, buna göre şantaj suçunun yukarıda açıklanan unsurunun gerçekleşmediği ve eylemin TCK’nın 106/1-ilk, 43. maddesine uyan tehdit suçunu oluşturup oluşturmadığı değerlendirilmeden yasal olmayan gerekçe ile şantaj suçundan mahkumiyet hükmü kurulması..’’ denilerek şantaj suçunun oluşması için mağdurun zorlandığı hususun açık olması ve failin yapmaya hakkı olan bir eylemden bahsetmesi gerekliliğini ortaya koymuştur.

Yargıtay 4.CD E.2016/10423 K.2020/9740 ‘’Somut olayda sanığın, kendisinden şikayetçi olan müştekiye şikayetinden vazgeçmesi için "aradan çekil, ayağını denk al, çekilmezsen sonunu iyi görmüyorum, seni öldürürüm" dediğinin kabul edilmesi karşısında, sanığın mağduru zorladığı hususların neler olduğu açıklanmadan, vücut dokunulmazlığına yönelik tehdidinin de yapmaya hakkı olduğu bir eylem niteliğinde bulunmadığı, buna göre şantaj suçunun yukarıda açıklanan unsurunun gerçekleşmediği ve eylemin kül halinde TCK'nın 106/1-ilk maddesine uyan tehdit suçunu oluşturup oluşturmadığı değerlendirilmeden yasal olmayan gerekçe ile şantaj suçundan mahkumiyet hükmü kurulması..’’

Yargıtay 12. CD. E.2019/5035 K.2021/215 ‘’Sanık ...'in, mağdur ...'e gönderdiği ve tehdit suçunu oluşturduğu iddia edilen “Bende kimsenin ahı kalmaz göreceksin”, “Cehennem azabına merhaba diyebilirsin, azaba hoşgeldin”, “Telefonu açmak için 30 saniyen var, olacakları bilmek bile istemezsin” biçimindeki mesajlarının, mağdurla tekrar birlikte olma istemini gerçekleştirmeye yönelik ve talebi kabul edilmediği takdirde mağdura ait özel görüntüleri yayacağına dair diğer mesajlarla birlikte bir bütün halinde TCK'nın 107/2. madde ve fıkrasındaki şantaj suçunun maddi öğelerinden olan zorlama niteliğinde olduğu ve şantaj suçundan mahkumiyet hükmü kurulduğu gözetilmeden..’’