Hukuk düzeni kimi çok ağır hallerde kişinin miras bırakanın mirasçılığından  yoksun olmasını kabul etmiş Türk medeni kanun 578. Maddesinde bu halleri düzenlemiştir.

Madde 578 - Aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:

1. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,

2. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,

3. Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,

4. Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.

Mirastan yoksunluk, mirasbırakanın affıyla ortadan kalkar.

Burada yargı kararları önemli prensipler geliştirmiştir. Bunlardan İlki Mirastan Yoksunluğun Söz Konusu Olabilmesi İçin Kanunda Belirlenen Fiillerin “Kasten” Yapılması Mecburiyetidir.

Şu durumda kendisinden beklenen özen ve ihtimamı göstermediği hallerde bu özen yükümlülüğüne aykırılık ne kadar ağır olursa olsun mirastan yoksunluğa sebep olmayacaktır. Yargı kararlarına göre kasten aşılması suretiyle ölüme sebebiyet halinde dahi mirastan yoksunluk söz konusu olmayacaktır. “uyuşmazlık konusu olan husus ise; 506 sayılı Kanun'a tabi aktif sigortalı nikahlı eşini 13.07.2001 tarihinde kastın aşılması suretiyle öldüren davacıya, aynı kanun kapsamında eşinden dolayı ölüm aylığı bağlanıp bağlanamayacağı, bir başka anlatımla murisi sigortalıyı açıklanan şekilde öldüren ve Türk Ceza Kanunu'nun 449/1, 452/2, 51/2. maddelerine göre verilen mah­kumiyet kararı onanarak kesinleşen davacının bu nedenle mirastan yoksun bırakılmasının; Sosyal Sigortalar Kanunu'nda düzenlenen Sosyal Sigorta hakları kapsamında, ölüm sigortasından eş olarak hak sahipliği sıfatını kazan­masında önleyici nitelik taşıyıp taşımadığı konusundadır…mahkeme kararından, olayda eşini öldürme kastının bulunmadığının anlaşıldığı ve eşe ölüm aylığı bağlanmasına engel olacak kasten ve haksız yere eşin öldürülmesi halinin gerçekleşmemiş olması nedeniyle, davacıya ölüm aylığı bağlanmaması yönündeki Kurum işlemi isabetli bulunmamaktadır.” T.C YARGITAY.Hukuk Genel Kurulu
Esas: 2007/ 10-812Karar: 2007 / 828 Karar Tarihi: 07.11.2007 (sinerji mevzuat)

Bir Diğer Prensip Sınırlı Sayı İlkesidir. Yani kanunda belirlenen sebepler dışında ağır bir kusur dahi olsa mirastan yoksunluğun tespiti istenemeyecektir.

Nitekim emsal kararda “Davacılar vekili dava dilekçesinde; murisleri ....'in müvekkillerinin babası, davalının ikinci eşi olduğunu, davalı ile murislerinin 1997 yılında evlendiklerini, davalının babalarına karşı gerek hastalanmasından önce gerekse hastalanıp hastaneye yattığı süreçte sadakat yükümlülüklerine aykırı davrandığını, murisin hastanede yattığı esnada murisin paralarını aldığını ve kendisine de geri iade etmediğini, murisin hastalığı ile ilgili ihtiyaçlarıyla ilgilenmediğini, muris ile miras için evlendiğini dile getirdiğini, murisin vefatından sonra ortaklığın giderilmesi davası açarak miras peşine düştüğünü belirterek, davalının murisi ....'in mirasından yoksunluğunun tespitine ve muris ....'in mirasından çıkartılmasına karar verilmesini talep etmiştir…..mirastan yoksunluk sebeplerinin Türk Medeni Kanunun 578 inci maddede sınırlı olarak belirtildiğini, davacıların iddialarının hiçbirinin bu kapsamda yer almadığını, ayrıca miras bırakanın Türk Medeni Kanunun 510 uncu maddesi kapsamında davalı ...'yı mirasçılıktan çıkarmaya ilişkin ölüme bağlı bir tasarrufunun da bulunmadığı dikkate alınarak davanın reddine karar verilmiştir….4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 510 uncu maddesinde açıklandığı şekilde miras bırakan ölüme bağlı bir tasarruf yapmamıştır. Yine bütün dosya kapsamı değerlendirildiğinde 4721 sayılı Yasanın 578 inci maddesinde sınırlı olarak belirtilen mirastan yoksunluğun sebepleri bulunmamaktadır. Bu nedenle davanın reddi kararında isabetsizlik bulunmamaktadır.” T.C YARGITAY 7.Hukuk Dairesi Esas: 2021/ 8221Karar: 2023 / 1051 Karar Tarihi: 22.02.2023 (Sinerji mevzuat)

Mirastan yoksunluk kişiseldir. Yani mirastan yoksun kişinin altsoyunu bağlamaz. Mirastan yoksun kişi tıpkı miras bırakandan önce ölmüş gibi işlem görür.Mirastan yoksunluğu tespit olunur, miras onun altsoyuna,  altsoy olmadığı taktirde diğer zümrelere  intikal eder

“Türk Medeni Kanunu m. 578/1 hükmü, mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenlerin, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemeyeceklerini düzenlemiştir.... sayılı dosyasında kesinleşmiş mahkumiyet kararı ile sabit olduğu üzere, ..., ...'yı ve ...'ı kasten öldürmüştür.Mirasbırakan ...'ın 24.03.1979 tarihinde ölümü ile geriye eşi ... ve çocukları ..., ..., ..., ... kalmışlardır. Daha sonra ...'ın 09.02.1993 tarihinde ölümü ile ...'a düşen miras payı eşi ve çocuklarına geçecektir. ...'nın 30.03.1993 tarihinde ölmesi ile kendisine düşen miras payının ise eşi ...'ya geçmesi TMK m. 578/1 uyarınca mirastan yoksunluk sebebi ile mümkün değildir. Mirasbırakan ...'ın mirasçısı ...'ın ölümü ile miras payının kızı ...'dan dolayı ...'ya geçmesi de TMK m.578/1 uyarınca mirastan yoksunluk sebebi ile mümkün değildir. Bu durumda ...'nın mirasbırakan ...'ın mirasından pay alamayacağı gözetilmeksizin karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.”T.C YARGITAY14.Hukuk DairesiEsas: 2016/ 4329 Karar: 2017 / 708 Karar Tarihi: 06.02.2017 “Mirasbırakanı öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler mirasçı olamazlar (TMK m. 578/1). Mirastan yoksunluk kişiseldir. Bu nedenle yalnız yoksun olanı etkiler. Mirastan yoksun olanın altsoyu mirasbırakandan önce ölen kimsenin alt soyu gibi mirasçı olur. Ancak halefiyet kuralı yalnız zümre mirasçıları bakımından hüküm ifade eder (TMK m. 520, 521). ... mirasbırakanı kasten öldürmeye azmettirmiş olması nedeni ile mirasçı olamaz. ...'nın diğer eşinden olan altsoyu Ali Sami Tığlı, Büşra Halil ve Halil İbrahim Tığlı da zümre mirasçısı olmadığından mirasbırakana mirasçı olamaz ancak mirastan yoksunluk sadece ilgili mirasbırakana özgüdür. Miras bırakan ...'nın eşi ... tarafından öldürülmesi üzerine mirasçıları ... mirasbırakandan sonra altsoy bırakmadan vefat etmesi nedeniyle payı babası ...'ya ve mirasbırakanın diğer mirasçılarına geçecektir. Bu şekilde mirasçıları ve miras paylarının tespiti gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.” T.C YARGITAY 14.Hukuk Dairesi Esas: 2016/ 3837Karar: 2017 / 267Karar Tarihi: 16.01.2017 (sinerji mevzuat)

Aynı şekilde yalnızca mirasbırakandan intikal eden mirasa ilişkin mirastan yoksunluk sözkonusu olur.yani kişi babasını öldürmüş ise annesinin mirasından yoksun kalmaz.Eylem mirasbırakana karşı yapılmış olmalıdır.Kardeşini öldürmüş ise babasından kalan mirastan yoksunluk söz konusu olmaz.

Görevli mahkeme eğer veraset ilamı alınacak ise sulh hukuk mahkemesi varolan bir veraset ilamında hata var ise veraset ilamının iptali davası olarak bakılacağından asliye hukuk mahkemesidir. “Mirastan yoksunluğun tespiti de mirasçılık belgesi verilmesinde görevli mahkemeye aittir. Mahkemece yapılacak iş, ceza dosyası da incelenerek mirastan yoksunluk sebebinin bulunup bulunmadığının tespiti ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Yoksunluk sebebinin tespiti halinde mirasçılık belgesinde miras paylarını gösterecek şekilde hüküm kurulması, ancak Cemal'in mirastan mahrum olduğunun ve mahrumiyetinin hukuki sonuçlarının terekenin paylaştırılması sırasında gözetileceğine işaret edilmelidir. Yukarıda yazılı kurallara uyulmadan yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.” T.C YARGITAY2.Hukuk DairesiEsas: 2008/ 2766Karar: 2009 / 7790Karar Tarihi: 22.04.2009

BURADA ÖNEMLE BELİRTELİM Kİ MİRASTAN YOKSUNLUK KURUMU İLE MİRASTAN ÇIKARMA KURUMU FARKLI OLUP KOŞULLARI DA FARKLIDIR.