Miras sebebiyle istihkak davası Türk medeni kanunu 637. Maddesinde düzenlenmiştir. “Yasal veya atanmış mirasçı, terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimseye karşı mirasçılıktaki üstün hakkını ileri sürerek miras sebebiyle istihkak davası açabilir.

Bu davada hakim, mirasçılık sıfatıyla ilgili uyuşmazlıkları da çözer.

Hakim, davacının istemi üzerine hakkın korunması için davalının güvence göstermesi veya tapu kütüğüne şerh verilmesi gibi gerekli her türlü önlemi alır.”

“Yasal veya atanmış bir mirasçının terekenin tamamını veya bir kısmını ya da terekeye dahil bir malı haksız olarak elinde bulunduran bir kimseye karşı bunun geri verilmesini sağlamak amacıyla mirasçılıktaki üstün hakkını ileri sürerek açacağı bu davaya, miras sebebiyle istihkak davası denir. Bu dava ile mirasçı, miras hakkına dayanarak tereke mallarına zilyet olan davalıdan bu malların tamamının geri verilmesini ister. Bu dava, zilyet olmayan mirasçının mirasçı olmayan haksız zilyete karşı açtığı bir davadır. Bu dava mirasçılara miras bırakandan geçen bir dava değildir. Bu dava mirasçı olmaları nedeniyle aslen ve doğrudan doğruya mirasçıların şahıslarında doğan bir davadır.” (Prof.Dr.Fikret Eren miras sebebiyle istihkak davası https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/333964)

Miras sebebi ile istihkak davası Kişinin kendi mal varlığına ilişkin istihkak davasından daha farklı özellikler gösterir ve davacısına daha fazla haklar tanır. Bu hakların başında davalının dava süresince güvence göstermesi veya tapu kütüğüne şerh verilmesi gibi her türlü önlemi hakimin almasını davacının isteme hakkı gelir. Miras hukukuna ilişkin bu tedbirlerin arasında Terekenin defterinin tutulmasını i̇steme hakkının bulunduğu da doktrinde belirtilmiştir.

Emsal Yargıtay kararında 14. HUKUK DAİRESİ Esas : 2020/3483Karar : 2021/955 16.02.2021 tarihli kararında “Dava, miras sebebiyle istihkak isteğine ilişkindir.

Davacı vekili, davacının muris ...'ın tek mirasçısı olduğunu, davalıların murisin ölümünü gizleyerek mirasçı gibi hareket edip, sağlığında Amerika'da çalışan murisin mirasına el koymaya çalıştıklarını, mirasçıları olduğu gerekçesi ile Amerika'daki avukata vekalet verdiklerini ve murisin kazanımlarını kendi adlarına banka hesaplarına getirtdiklerini ileri sürerek; davalıların banka hesaplarında bulunan paraların murise aidiyetine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere bu paranın davacıya ödenmesine karar verilmesini istemiştir. Yasal veya atanmış mirasçı, terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimseye karşı mirasçılıktaki üstün hakkını ileri sürerek miras sebebiyle istihkak davası açabilir. Bu davada hakim mirasçılık sıfatıyla ilgili uyuşmazlıkları da çözer. (TMK m.637/1).

Muris ... tarafından muhtelif tarihlerde ...'ın hesabına döviz cinsinden paralar gönderildiği, ...'ın da kendisine gönderilen dövizin bir kısmını diğer davalıların hesaplarına gönderdiği dosya kapsamında bulunan banka kayıtları ve bilirkişi raporlarından anlaşılmaktadır.

Davacı murisi ...'ın gönderdiği paranın davalı ...'a bağışlandığı belli olmadığı gibi dosya kapsamında bulunan elektronik posta yazışmalarından; davacının murisi ...'ın, davalıların hesabında bulunan paralar hakkında tasarrufi işlemlerde bulunduğu anlaşılmaktadır.

Bu durumda mahkemece davacının talebinin miras sebebiyle istihkak olduğu gözetilerek davacının murisi ... tarafından yasal mirasçı sıfatı bulunmayan davalılara gönderdiği paranın istihkakına dair hüküm kurulması gerekirken, tenkis hesabı yapılarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.”

T.C. Yargıtay 14.HUKUK DAİRESİ Esas:2017-5151 Karar:2018-95 Karar Tarihi:09.01.2018

14. HUKUK DAİRESİ Esas : 2017/5151 Karar : 2018/95 09.01.2018 tarihli emsal kararında mirasta istihkak davasında bahsedebilmek için mirasçılık sıfatına itirazın olması gerektiğini belirtmiştir.

“Terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimseye karşı dava açan yasal veya atanmış mirasçının mirasçılıkta üstün hak iddiası bulunmuyorsa, açılan dava adi istihkak davasıdır. TMK 639 maddesinde yazılı zamanaşımı süresinin adi istihkak davasında uygulanma olanağı bulunmamaktadır. Mal mevcut olduğu sürece zamanaşımı yoktur.

Davacılar mirasbırakanın kardeşleri, davalı ise murisin sağ kalan eşidir. Davalı davada davacı tarafın mirasçılık sıfatına itiraz etmemiştir. Tarafların mirasçılık sıfatları üzerinden uyuşmazlık bulunmadığından miras sebebiyle istihkak davasından söz edilemez.

Mahkemece, davanın esası hakkında inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme ile zaman aşımdan dolayı davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.”

 Mirasta İstihkak Davasında Yetkili Mahkeme: Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2015/12014E  ve 2016/1280 K sayılı 2.02.2016 tarihli kararıyla mirasta istihkak davalarında Muris’in ikametgahı mahkemesinin yetkili olduğuna karar verilmiştir.

Mirasta İstihkak Davasında Görevli Mahkeme: Asliye hukuk Mahkemesidir.

Türk Medeni Kanunu’nun 638. Maddesi gereğince “Miras sebebiyle istihkak davasının kabulü halinde tereke veya tereke ye dahil mal davacı ya zilyetliğe ilişkin hükümler uyarınca verilir. Miras sebebiyle istihkak davasında davalı tereke malını zamanaşımı yoluyla kazandığını ileri süremez.”

Mirasta İstihkak Davasında Zamanaşımı :

Türk Medeni Kanunu’nun 639. Maddesi gereğince “Miras sebebiyle istihkak davası, davacının kendisinin mirasçı olduğunu ve iyi niyetli davalarının terekeyi veya tereke malını elinde bulundurduğu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her halde miras bırakanın ölümünün veya vasiyetnamenin açılmasının üzerinden on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. İyi niyetli olmayanlara karşı zaman aşımı süresi 20 yıldır.”