Hayatın akışı içerisinde kimi zaman insanlardan uzun süre haber alınamayacağı gibi kişinin ölümüne muhakkak gözle de bakılabilir. Bu durumda kişiye ait mirasın  (terekenin) kişinin ölümü ispatlanasıya kadar mirasçılara geçemeyeceğini kabul etmek hayat deneyimlerine aykırıdır. Kanun  koyucu bu gibi durumları göz önüne alarak Türk medeni Kanunu’nun 32. Maddesinde  “Ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir.” hükmünü getirmiştir.

YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

Yetkili mahkeme, kişinin Türkiye'deki son yerleşim yeri; eğer Türkiye'de hiç yerleşmemişse nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer; böyle bir kayıt da yoksa anasının veya babasının kayıtlı bulunduğu yer mahkemesidir.

GAİPLİK KARARI VERİLMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI

Gaiplik  kararının verilmesi miras hukuku bakımından ölüm gibi sonuç doğurur. Böylece hakkında gariplik karar verilmiş olan kişinin mirası açılır.(prof dr.süleyman yılmaz miras hukuku davaları sy 186)

BU DAVANIN DAVACILARI

Kanunun metnine göre “hakları bu ölüme bağlı olanlar” gaiplik başvurusu yapabilirler. Şu halde “yasal ve atanmış mirasçılar, belirli mal vasiyeti alacaklısı olanlar, hakkında gariplik kararı verilmesi istenen kişinin eşi, vasiyeti yerine getirme görevlileri, gaip lehine eşyası üzerinde intifa hakkı kurulmuş olan kişiler ya da gaip lehine eşyası üzerinde oturma gibi sınırlı ayni hak kurulan kişiler gaiplik davası açabilirler. Ayrıca gaip kimse sebebiyle mirastan mahrum olanlar ile kalbini alacaklıları da gariplik davası açabilirler. Bunların dışında hazine de gaiplik davası açabilir” (prof dr.süleyman yılmaz miras hukuku davaları sy 188)

DAVALI : Bu dava hasımsız olarak açılır

GAİPLİK DAVASI AÇILMASININ ŞARTLARI:

Türk Medeni Kanunu’nun 33. Maddesine göre “Gaiplik kararının istenebilmesi için, ölüm tehlikesinin üzerinden en az bir yıl veya son haber tarihinin üzerinden en az beş yıl geçmiş olması gerekir.

Başvuru üzerine Sulh Hukuk Mahkemesi “gaipliğine karar verilecek kişi hakkında bilgisi bulunan kimseleri, belirli bir sürede bilgi vermeleri için usulüne göre yapılan ilanla çağırır.”

T.M.K. 33 Bu süre, ilk ilanın yapıldığı günden başlayarak en az altı aydır. Yargıtay 1. Hukuk dairesinin  Esas:2021 / 1091 Karar:2021 / 1820 sayılı  29.03.2021tarihli emsal kararında : “TMK'nın 33. maddesi hükmü gözetilerek her iki ilan arasında 6 aylık süre bulunacak şekilde ilanların yapılması,” gerektiği  vurgulanmış olup bu durumda mahkemece en az 2 ilan yapılmalıdır. Birinci ilanda gaiplik başvurusu ve gaibin bilgileri yer almalı 2. İlanda ise gaip hakkında bilgi sahibi olan kişiler davet edilmelidir.

Gaipliğine karar verilecek kişi, ilan süresi dolmadan ortaya çıkar veya kendisinden haber alınırsa ya da öldüğü tarih tespit edilirse gaiplik istemi düşer. İlandan sonuç alınamazsa, mahkeme gaipliğe karar verir ve ölüme bağlı haklar, aynen gaibin ölümü ispatlanmış gibi kullanılır.

GAİPLİK KARARININ HÜKÜM VE SONUCUNU DOĞURDUĞU AN Gaiplik kararı ölüm tehlikesinin gerçekleştiği veya son haberin alındığı günden başlayarak hüküm doğurur.