Eskişehir İş Hukuku  Avukat Gürler Koçak Hukuk Tarafından özel olarak bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.İzinsiz kopyalanamaz link verilemez.

İş ilişkisi bir süreye bağlı değilse sözleşme belirsiz süreli sayılır. Ama iş BELİRLİ BİR SÜREYE bağlıysa ya da BELİRLİ BİR İŞ tamamlanacaksa sözleşme belirli sürelidir.

Belirsiz süreli iş sözleşmesi feshedilirken diğer tarafa sözleşmenin sona ereceği önceden YAZILI OLARAK bildirilmelidir. Böylece işçinin işini kaybetmesinden haberi olur ve yeni bir iş bulabilir. İşveren de yeni bir çalışan bulabilir. Süresi belli olmayan iş sözleşmelerini, sözleşmenin tarafları tek taraflı beyanlarıyla bozabilir. Bu şekilde yapılan ihbar bildiriminden geri dönülemez. Birlikte çalışmaya devam etmek istiyorlarsa yeniden sözleşme yapmaları gerekir.

Mevsimlik işlerde ve belirli süreli iş sözleşmelerinin bitiminde ihbar tazminatı ve ihbar süresi yoktur.

İş sözleşmesinin sona ereceği bildirimi çalışma süresine göre yapılır. Eğer işçi ;

1) Altı aydan az çalışmışsa bildirimin yapılmasından iki hafta sonra,

2) İşçi altı aydan bir buçuk yıla kadar çalışmışsa bildirimin yapılmasından dört hafta sonra,

3) İşçi bir buçuk yıldan üç yıla kadar çalışmışsa bildirimin yapılmasından altı hafta sonra,

4) İşçi üç yıldan fazla çalışmışsa bildirimin yapılmasından sekiz hafta sonra

Sözleşme feshedilmiş sayılır. (İK m. 17)

İşveren işçinin sözleşmesini feshetti ama işçiyi ihbar süresi içinde çalıştırmak istemiyor. Bu durumda işveren ihbar süresine ait ücreti peşin vererek sözleşmeyi feshedebilir.

İhbar süreleri asgari sürelerdir, daha az bir süre belirlenemez. Ancak bireysel ya da toplu iş sözleşmesi ile işçi lehine daha uzun bir süre belirlenebilir. Daha uzun bir süre belirleniyorsa bu süre makul olmalıdır. Eğer işçi veya işveren iş sözleşmesinin feshini önceden bildirmezse, ihbar/bildirim süresine göre tazminat öder. Bu ödenen ihbar tazminatı hesabında bir tavan ücret yoktur.

İşveren haklı nedenle sözleşmeyi derhal feshederse ihbar tazminatı ödenmez. Bu haklı nedenler İK m. 25’te sayılmıştır.

İK - İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı Madde 25 – “Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I- Sağlık sebepleri:

a) İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.

b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.

(a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.

II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.

b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.

c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.

d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.

e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.

f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi. g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.

h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

III- Zorlayıcı sebepler:

İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.

IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması.

İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.”

İhbar süresi boyunca işçiye çalışma saatlerinde yeni iş arama izni verilir. İş arama izni günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse bu izinleri toplu olarak kullanabilir. Sözleşmeyi işçi feshediyorsa da işverene yeni işçi arama izni verilir. Yeni iş arama izni hakkı işçi talep etmese de doğar.  İşçi, yeni iş arama izni zamanını kendisi belirleyemez. İşveren işçiye “yeni iş arama izni”ni kullandırtmazsa buna ilişkin ücret öder. Bu durumda işveren çalıştırdığı sürenin ücretini %100 zamlı ödemek zorundadır.

Sözleşmenin feshini önceden bildirmeyen taraf ihbar tazminatı öder. İhbar tazminatı hiçbir zarar olmasa bile ödenir. İhbar tazminatı günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır. İşçinin günlük brüt ücreti 70 TL diyelim. 2 yıldır çalışan bir işçinin iş sözleşmesi feshedildiğinde 42 günlük (7gün x 6 hafta) ödeme yapılır. Bu da 42 x 70 = 2.940 TL ihbar tazminatı ödenir.

İhbar tazminatı 5 yıllık zamanaşımına tabidir.