Türk Medeni Kanunu'nun 598. maddesi uyarınca, “Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka vasiyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edilmedikçe, lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir.”

Bu davada görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yerinde bulunan veya  mirasçılık belgesi talep edenin ikamet adresi  yer mahkemesidir. Dava dilekçesine, atanmış mirasçı olduğunu gösteren vasiyetname veya miras sözleşmesi de eklenir.

Mirasçılık belgesinin verilmesine ilişkin istemin, 6100 sayılı HMK'nın 382. maddesine göre çekişmesiz yargı işlerinden sayıldığı, 11/3. maddesinde ise hangi davaların murisin son ikametgahı mahkemesinde görüleceği açıklandığı, aynı maddenin son fıkrası hükmünde veraset ispatına, miras hisselerinin tayinine ilişkin davaların, mirasçılarının her birinin bulunduğu yer mahkemesinde görülebileceği belirlendiğinden yetki ve görev bu kurallara göre belirlenecektir.

Dava kabul edilirse, mahkemece atanmış mirasçıya mirasçılık belgesi verilir. Mirasçılık belgesi, atanmış mirasçının mirasçılık sıfatını kanıtlayan resmi bir belgedir.

Atanmış mirasçıların mirasçılık belgesi veraset ilamı alabilmesi için

Bir aylık süre içerisinde itiraz edilmemiş olmamalıdır:

MK m. 597’ye göre, “mirasta hak sahibi olanların her birine gideri terekeye ait olmak üzere, vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği hakim tarafından tebliğ edilir. Nerede olduğu bilinmeyenlere vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımları ilan yolu ile tebliğ olunur”. İşte bu tebliğ ve ilandan itibaren bir ay içinde, yasal mirasçılar veya daha eski tarihli bir ölüme bağlı tasarruftan dolayı hak sahibi olduğunu iddia edenler, atanan mirasçıların haklarına itiraz etmezlerse, bu mirasçılar mirasçılık belgesi talep edebilirler. Bu talebin, vasiyetnameyi açan sulh hukuk hakimine (miras bırakanın yerleşim yerindeki sulh hukuk hakimine) yapılması gerekir.

Atanan mirasçıların haklarına, esas olarak ölüme bağlı hukuki işlemlerde geçerli olan itiraz sebepleri ile (vasiyetnamenin şekle aykırılığı, miras bırakanın ehliyetsizliği, yapılan kazandırmanın saklı pay kurallarını ihlâl ettiği vb.) itirazlarda bulunulabilir.

Bir aylık süre içinde itiraz edilirse atanan mirasçıların mirasta istihkak davası açması gerekir.

Atanan mirasçıların haklarına itiraz edilmezse doğrudan doğruya veraset ilamı alarak bu ilam uyarınca işlem yapabilirler vasiyetin yerine getirilmesi davası açılmaz.  http://app.e-uyar.com/karar/index/e439d605-1625-4bb5-9329-14a1e00c1ab6 yargıtay 3.H.D.

Mirasçılık belgesi, mirasçıların murisle irs ilişkisini ve miras paylarını gösteren bir belge olduğu hukukumuzda mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davaların kural olarak hasımsız olarak açılması ve çekişmesiz yargı yolu ile görülüp sonuçlandırılması gerekmekte ise de hukuki yarar bulunması koşulu ile bu tür davaların uyuşmazlık çıkaran kişiler hasım gösterilmek suretiyle hasımlı olarak açılması ve çekişmeli yargı yolu ile görülüp sonuçlandırılması gerekeceği-

• 14. HD. 24.03.2016 T. 7621/3643 (E-uyar)

Atanmış mirasçılar daha önceki veraset ilamında görülüyorsa miras payı oranlarından herhangi bir farklılık yoksa bu takdirde yeni bir veraset ilamını almakta herhangi bir sakınca yoktur.

Daha önce mirasçılık belgesi verilmiş olması yeni bir mirasçılık belgesi istenmesine engel değildir. Üstelik mirasçıların da mirası reddetmiş olmaları nedeniyle mirasın reddinin mirasçılık belgesinde gösterilmesi gerekir. Mahkemece talep doğrultusunda mirasçılık belgesi verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.

14. HD. 19.04.2016 T. E: 2015/16593, K: 4797 (E-uyar)

Mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davalar hasımsız olarak açılabileceği gibi, uyuşmazlık çıkartan diğer kişiler hasım gösterilerek hasımlı dava açılmasının da mümkün olduğu, mirasçılardan birisinin veya birkaçının daha önce hasımsız dava açarak mirasçılık belgesi almış olmaları, hukuki yararları bulunması koşuluyla diğer mirasçıların daha sonra hasımsız dava açarak mirasçılık belgesi istemelerine engel olmadığı gibi, böyle bir durumda diğer mirasçılar tarafından açılan davanın mirasçılık belgesinin iptali davası olarak görülüp sonuçlandırılmasının da mümkün olmadığı, mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davalarda sadece nüfus kayıtları ile veya davacı tarafça gösterilen delillerin toplanması ile yetinilmemesi, gerçek mirasçıların belirlenmesine yarayacak bütün delillerin eksiksiz toplanması gerekeceği- (E-uyar)

3. HD. 13.04.2017 T. 19804/5210

Mirasçılık belgesi alma talebi atanan mirasçılar bakımından da hasımsız davadır.Bu davada re’sen araştırma ilkesi uygulanır.

Bu dava sonucunda alınacak mirasçılık belgesi kesin hüküm teşkil etmez. TMK'nın 598. maddesi uyarınca başvuru üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verileceği; mirasçılık belgesinin geçersizliğinin de her zaman ileri sürülebileceği - Çekişmesiz yargıya tabi davalarda ise re'sen araştırma prensibinin egemen olduğu; hasımsız açılan ve çekişmesiz yargıya tabi olan davalarda verilen kararlar kesin hüküm teşkil etmediği gibi bu kararların iptal davasıyla değiştirilebileceği veya ortadan kaldırılabileceği- (e-uyar)

• 14. HD. 17.03.2016 T. 9517/3345
• 
  

Hasımsız açılması gereken, çekişmesiz yargıya tabi bir davanın hasımlı açılması veya sonradan dahili dava yoluyla taraflı hale getirilmesinin ıslah yoluyla dahi mümkün olmadığı-

• 14. HD. 17.03.2016 T. 6315/3381
• 14. HD. 07.09.2015 T. 2293/7895
• 
  Daha önce alınan mirasçılık belgesinde mirasçılar ve miras oranları hatalı olarak belirlenmiş ise bu takdirde yeni bir mirasçılık belgesi için başvurulmaz. Asliye Hukuk Mahkemesinde mirasçılık belgesinin iptali ile yeni bir mirasçılık belgesinin verilmesi talepli olarak ve diğer mirasçılık belgesinde mirasçı olarak gösterilenler hasım gösterilmek suretiyle dava açılması gerekir

Mirasçılık belgesinin iptali ve yeni bir mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin dava, mirasçılık belgesinde mirasçı olan davalı maliye hazinesi hasım gösterilerek açıldığından uyuşmazlığın çekişmeli yargı niteliğine büründüğünden davaya bakmaya asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu-

• 14. HD. 03.03.2016 T. 7713/2725
• 
  

Uygulamada genellikle daha önce mirasçılık belgesinde yer almayan mirasçılar asliye hukuk mahkemesinde dava açarak diğer mirasçıları taraf göstererek mirasçılık belgesinin iptali yoluna başvurmakta ancak daha önceki belgede de mirasçı olarak görülmekte iseler ancak ellerinde bir veraset ilamı yoksa  bu takdirde sulh hukuk mahkemesine başvurarak yeni bir mirasçılık belgesi almaktadırlar.  

Mirasçılık belgesi verilmesine dair talep mirasçıların ve miras paylarının belirlenmesine yönelik tespit hükmü niteliğinde olup daha önce aynı murise dair mirasçılık belgesi verilmiş olması yeniden mirasçılık belgesi istenmesine engel teşkil etmediği-

• 14. HD. 03.03.2016 T. 14546/2698

HMK. mad. 382/2-c'de sulh hukuk mahkemelerinin sadece mirasçılık belgesi verilmesiyle ilgili istekler konusunda görevli olduğu belirtildiğinden, mirasçılık belgesinin değiştirilmesi veya daha önce verilen mirasçılık belgesinin iptali davalarının sulh hukuk mahkemesinde görülemeyeceği- Mirasçılık belgesinin iptali davalarının hasımlı olarak açılması zorunlu bulunduğundan çekişmesiz yargı kapsamından çıkıp çekişmeli yargı mahiyetini aldığından, HMK'nın yürürlüğe girdiği tarihinden sonra açılan bu dava bakımından asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu- Görev kamu düzenine ilişkin olduğundan ve mahkemece davanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerektiğinden mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerektiği- 

• 14. HD. 02.03.2016 T. 16223/2633